Şahan Gökbakar’ın başrolünü oynadığı Recep İvedik filminin(bunu sinema filmi olarak değil de TV Show’u olarak değerlendirmek lazım aslında)sinema yazarları çevresinde değil tabii de, özellikle seyirci cenahında büyük bir kabul görmesi üzerinde durulması gereken bir husustur. Zira sinemasal, sanatsal ve edebi açıdan hiçbir olumlu açılım sergilemeyen, buna mukabil özellikle absürtlüğü, kabalığı ve ilkelliğiyle ön plana çıkan bu filmin toplumda karşılık bulması önemlidir.
Salt sinema filmlerinin izlenme oranına bakarak bile herhangi bir toplumun panoraması ortaya konabilir. Çünkü sinemanın bir işlevini de topluma ayna tutmak olarak ileri sürebiliriz. Türkiye’de, entelektüel ve düşünsel boyutu oldukça gelişkin olan sinemacılarımızın filmlerinin, Fransa’da ülkemizin üç katı daha fazla seyirci çekmesi manidardır. Toplumların gelişmişlik seviyesi sanata bakışını da belirlediği için ülkemizin bu anlamda oldukça gerilerde olduğunu tespit edebiliriz. Recep İvedik’in Fransa’da gösterilmesi halinde ne kadar seyirci çekeceği ve nasıl karşılanacağı merak edilecek bir husustur.
Recep İvedik karakterine olan izleyici meyilinin, en başta görünümü ve davranışlarıyla ilgili olduğu görülmektedir. Bunun yanında kabalığın ve ilkelliğin ön plana çıktığı, ortalama Türk insanında görülen uyanıklık ya da kurnazlık da bu tipin en karakteristik özelliklerindendir.
Zaman zaman yardımsever olabilen fakat bunu karalı bir şekilde yürütme ya da yaşam biçimi haline getirme değil de, buradan bir çıkar elde etme umudu da tipik özelliklerindendir. Çıkarı için insanları kullanma, amacı uğruna her yolu ya da aracı mubah görme de bu tipolojinin ayırt edici unsurlarındandır. Oldukça kaba cinsel göndermeler ve toplumda ayıp karşılanan, insanın biyolojik ihtiyaçlarının açıkça sergilenmesi de filme olan temayülün sebepleri arasındadır. Bunun yanında derneklere yapılan göndermelerin zekice olduğu görülmektedir. Toplumdaki işlevlerinin tam olarak bilinmediği ya da farklı amaçlarla kullanılan veya açıkça absürt olan bu tür oluşumlara da bu anlamda değinilmektedir.
Recep İvedik filminin yönetmeninin ve başrol oyuncusunun hangi amaçla böyle bir film çektiklerini bilmemiz pek mümkün değildir. Fakat yukarıda belirttiğimiz bütün olumsuz yönlerine rağmen, toplumun içinde yaşayan, çoğunluk tarafından benimsenen, yaşadığımız toplumun ürettiği tipik bir insan karakterini abartılarına rağmen ortaya koymaya, profilini çıkarmaya çalıştığını düşünmek pek de yanlış olmasa gerektir. Çünkü sokağa çıkıp baktığımızda, insanları gözlemlediğimizde bir sürü Recep İvedik göreceğimiz mutlaktır. Bu toplumsal formasyonun bir çıktısı olan İvedik tiplemesinden rahatsız olan insanlar yok mudur? Elbette vardır. Fakat bu tipoloji benimsenmiştir, içselleştirilmiştir. Daha doğrusu ortalama insanımız zaten İvedik gibi yaşamakta, onun gibi düşünmektedir. Onun gibi yaşamayan, onun gibi düşünmeyen insanlar ise zaten azınlıkta olduğu için yapabilecekleri herhangi bir şey yoktur.
Son söz olarak söylenebilecek şudur. Recep İvedik filmi sanatsal açıdan hiçbir değer taşımamaktadır. Fakat topluma ayna tuttuğu, ortalama insanımızın yaşayışını ve düşünüşünü bize açıkça gösterdiği için izleyici katında oldukça ilgi çekmiştir. Buradan insanların kendilerine bakıp biz İvedik gibi miyiz? Şeklinde bir sorgulamaya girişmeyeceği de bellidir. Kimsenin bu tiplemeyi üzerine alınmayacağı açıktır. İzlerken güldüğümüz bu kişinin içimizden biri olması belki de bu karakteri sevmemize vesile olmuştur. İvedik’in davranışlarını eleştirsek bile hoşumuza gittiği için sorgulamadığımız da barizdir. Öyleyse bu insan tipi nereden çıkmıştır, yönetmen ve başrol oyuncusu kimi karakterize etmeye çalışmıştır diye sormak da mümkündür. Filmin gişe başarısı nedeniyle devam filmleri de gelecektir. İlk film kadar ilgi çekip çekemeyeceğini ise tabii ki zaman gösterecektir. Son tahlilde eleştirsek de, karşı çıksak da çoğumuz maalesef Recep İvedik gibi yaşıyoruz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder